Ondernemerschap uitsluitend het domein van mannen? Die voorbijgestreefde opvatting behoort gelukkig tot de voltooid verleden tijd. Hoe langer hoe meer vrouwen nemen trouwens de teugels van hun loopbaan in handen. Wist je dat vier op de tien eenmanszaken door vrouwen werden opgericht? Het Belgische ondernemerslandschap gaat dan ook steeds meer de vrouwelijke kant op. Onderneemsters staan namelijk bekend om hun voorzichtig beheer en hun organisatorisch talent. Ze runnen hun bedrijf meesterlijk. En dat blijft niet onopgemerkt. Hieronder lees je een enquête en een persoonlijk verhaal.

Eerst een paar kerncijfers over vrouwelijk ondernemerschap. Op dit lange tijd door mannen gedomineerd domein is er de afgelopen jaren een diepgaande verschuiving opgetreden. Gegevens van het RSVZ vertellen ons dat het aantal zelfstandige vrouwen in België in vijf jaar tijd met 12,04% is toegenomen. Vandaag is ongeveer 40% van de zelfstandigen vrouw.

Al enkele jaren lang stijgt het aantal zelfstandige vrouwen verhoudingsgewijs sneller dan het aantal zelfstandige mannen. Goed nieuws, dus: de genderkloof in de Belgische ondernemerswereld is zich geleidelijk aan het dichten. Vorig jaar kozen nagenoeg 11.000 vrouwen voor het zelfstandigenstatuut. De FOD Economie vermeldt trouwens dat het percentage vrouwelijke ondernemers in België het gemiddelde van de 27 EU-lidstaten overtreft en hoger is dan in de buurlanden Frankrijk, Luxemburg en Duitsland.

Profiel: onderneemster

Een kwart van de zelfstandig werkzame vrouwen is tussen de 40 en 50 jaar jong. Vrouwelijke zelfstandigen zijn gemiddeld iets jonger dan hun mannelijke tegenhangers. De meerderheid van de vrouwelijke ondernemers is zelfstandig in hoofdberoep. In vergelijking met mannen zijn er echter meer vrouwelijke zelfstandigen in bijberoep. Een andere bevinding is dat onderneemsters minder vaak dan mannen personeel in loondienst hebben. Dit profiel is de afgelopen vijf jaar redelijk stabiel gebleven.

Waarom kiezen deze vrouwen op een bepaald moment voor ondernemerschap? Bijna de helft van hen hunkert naar meer vrijheid en persoonlijke ontplooiing. De oprichting van een eigen bedrijf beschouwen ze als een waardevolle carrièrekeuze, die een betere levenskwaliteit en flexibelere werktijden biedt.

Effent vrouw zijn de weg naar succes?

Misschien neemt het aantal vrouwelijke ondernemers toe omdat hun projecten meestal veelbelovend en duurzaam zijn. Volgens een onderzoek van Women Equity is de economische levensvatbaarheid van door vrouwen opgerichte bedrijven beter dan die van door mannen gestichte ondernemingen. Dezelfde bron geeft bovendien aan dat KMO’s met een vrouw aan het hoofd een betere groeicurve vertonen.

Vrouwen denken veel na over hun project voordat ze aan een ondernemersavontuur beginnen. Dit getuigt van organisatorische vaardigheden en veelzijdigheid. Wederzijdse steun en netwerken spelen eveneens een cruciale rol in hun success story.

Bewustmaking, telkens weer

Vandaag betwist niemand meer de bijdrage van vrouwelijke ondernemers aan de economische en sociale ontwikkeling van de samenleving. Laten we daarom zoveel mogelijk vrouwen aanmoedigen om een eigen zaak op te richten. Gerichte bewustmakingscampagnes werpen hun vruchten af. Mooie voorbeelden van succesvol vrouwelijk ondernemerschap zijn een bron van inspiratie. Ze bewijzen dat het best mogelijk is om met talent je eigen weg te banen in een wereld van starters waar mannen nog steeds de meerderheid vormen.

Kerncijfers

• 4 van de 10 ondernemers zijn vrouw
• 12,4% van de zelfstandig werkzame vrouwen is jonger dan 30 (vergeleken met 11% van de mannen)
• 60,4% van de vrouwen is zelfstandig ondernemer in hoofdberoep

Citaat: “KMO’s met een vrouw aan het hoofd vertonen een betere groeicurve dan gelijkaardige bedrijven die worden geleid door mannen.”

➤ Getuigenis

“Succes is een kwestie van mindset”

Murielle Machiels, 48, moeder van Max (19) en Lucas (22), staat aan het hoofd van QiLeader. Haar coaching bedrijf brengt gemengde transformatieprogramma’s om op grote schaal impact, veerkracht, betrokkenheid en retentie te vergroten. Murielle is al zeven jaar ondernemer, na een lange loopbaan in het bedrijfsleven waar zij de hiërarchie beklom. Ze vertelt over haar parcours.

“Ik begon mijn carrière bij Procter & Gamble, in de verkoop. Ik stapte nadien over naar de marketing in de farmaceutische sector. Ik heb me daar een aantal jaren tot het uiterste gedreven. Toen ik moeder werd, veranderden mijn prioriteiten. Ik vroeg mijn werkgever om ouderschapsverlof. Dit werd geweigerd en ik werd ontslagen. Volgens de werkgever strookte dit verzoek niet met de waarden en filosofie van het bedrijf. Ik vond deze beslissing totaal oneerlijk en stapte met succes naar de rechter. Ondanks mijn overwinning bleef ik geschokt dat het verlangen om er voor je kinderen te zijn ‘afgekeurd’ kon worden. Ik zette mijn carrière voort bij Uitgeverij Plantyn, waar ik uiteindelijk algemeen directeur werd.

Ik heb dat bedrijf geherstructureerd en er de digitale transitie van begeleid. Toen begon ik mezelf opnieuw vragen te stellen over mijn waarden. Ik had goede financiële resultaten behaald. Het welzijn op het werk had ik verbeterd en het ziekteverzuim werd gehalveerd. Toch was ik zelf bijzonder gestrest en vaak boos op het systeem. Ik voelde de noodzaak om nieuwe wegen te ontdekken, mijn eigen agenda te beheren en er blijven zijn voor mijn kinderen. Dus verliet ik het bedrijf om mijn eigen zaak op te zetten.”

Wendbaarheid is essentieel

“Gelukkig had ik vele jaren werkervaring en een goede achtergrond om een eigen bedrijf op te richten. Dit heeft me enorm geholpen. Wat ik het meest miste was netwerken. Als algemeen directeur en moeder nam ik trouwens bijna nooit deel aan netwerkevenementen. Ik heb ook veel aan zelftraining gedaan, en dat is echt van fundamenteel belang. Wendbaarheid is essentieel: je moet voortdurend leren en je aanpassen. Je moet veerkrachtig zijn, want als ondernemer kun je ook mislukkingen meemaken.

Tegen vrouwen die een eigen zaak willen beginnen, zou ik zeggen: ga ervoor, ook al is nog niet alles duidelijk. Als je wacht tot je alles zeker weet, loop je het risico dat een deel van de situatie veranderd is wanneer je eindelijk de sprong waagt. Het is beter om van je fouten te leren en er daarna weer bovenop te komen dan te streven naar onbereikbare perfectie. Vrouwen twijfelen vaak. Twijfel kan echter ook een kracht zijn, omdat een vrouw eerder geneigd is zichzelf in twijfel te trekken en haar model te herzien als dat nodig is. Of je nu een vrouw of een man bent, de sleutel tot succes is je mindset. Als je erin gelooft, kun je het. Wat mij betreft geeft mijn vrouwelijkheid mij een grote emotionele intelligentie.”

Succes opnieuw definiëren

“Laten we het begrip succes anders definiëren. Succes betekent niet alleen de top bereiken, een topmanager zijn of miljonair worden. Voor sommige vrouwen, waaronder ikzelf, betekent succes ook zinvol werk doen, in overeenstemming zijn met je eigen waarden, tijd hebben voor je gezin, enzovoort. We zijn hier niet alleen op aarde om winst te maken en onze checklist te valideren. We zijn hier ook om gelukkig te zijn.”

Citaat: “Het is beter om van je fouten te leren en er daarna weer bovenop te komen dan te streven naar onbereikbare perfectie.”